عاشورا در آلمان-انگلستان و کانادا


با توجه به نزدیکی ایام محرم؛گزیده ای از مراسم عزاداری ایام محرم در چند کشور را بیان می دارم:


 


«عاشورا در آلمان»


آلمان منطقه وسیعی در اروپای مرکزی است به مساحت 952 ، 443 کیلومتر مربع ، که در میان کشورهای دانمارک ، لهستان ، اتریش ، سوئیس ، فرانسه ، لوکزامبورگ ، بلژیک و هلند قرار دارد.


« اسلام در آلمان » :


 تا اوایل قرن حاضر بیشتر مسلمانان مقیم این کشور را بازرگانان و دانشجویان و جهانگردان مسلمان تشکیل می دادند. پس از جنگ جهانی اول گروهی از سربازان و افسران مسلمان ارتشهای درگیر در آلمان باقی ماندند. اینان با مهاجرانی که بعد از انقلاب 1917 شوروی از مناطق مسلمان نشین روسیه به این سرزمین آمدند. شمار مسلمانان این کشور را افزایش دادند ، بعداز جنگ جهانی دوم نیز حدود پنج هزار مسلمان از مناطق مسلمان نشین شوروی سابق همچون ترکمنستان ، آذربایجان ، قفقاز و ولگای شمالی به این کشور هجرت کردند سپس با رفتن مسلمانان ترک و یوگسلاو به آلمان غربی ، به تدریج شمار مسلمانان در این کشور به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافت بر اساس جدیدترین آمار ، شمار کارگران مسلمان ترک تبار مقیم آلمان غربی در سال 1984 (1363 شمسی) به 15000نفر رسیده است بخش دیگری از مسلمانان این کشور را تجار تشکیل می دهند. امروزه بنابر منابع خود آلمانیها نزدیک به دو میلیون نفر مسلمان در جمهوری فدرال آلمان زندگی می کنند (دائرة المعارف تشیع ، ج 6 ، ص 214)


شیعه در آلمان :


جمع کثیری از مسلمانان مقیم آلمان شیعه هستند که بیشتر در شهرهای فرانکفورت مونیخ ، آخن ، هانوور و هامبورگ زندگی می کنند. نخستین مسجدی که در آلمان بنا شد مسجد (اشویتسینگ) بود که در سال 1780 میلادی (1297 هجری ) در پارک اشویتسینگ برلین ساخته شد.


این مسجد توسط یک شاهزاده آلمانی که با دختری ترک ازدواج کرد و به دین اسلام درآمد. احداث گردیده است. در حال حاضر نماز عید فطر و عید قربان در این مسجد برپا می شود. در سال 1953 (1332 شمسی ) به تقاضای جمعی از شیعیان ایرانی مقیم هامبورگ مرحوم آیت الله العظمی بروجردی با احداث مسجدی در آن شهر موافقت کردند ، سنگ بنای این مسجد بزرگ که بعدها به (مرکز اسلامی هامبورگ) مشهور شد در نیمه شعبان 1338 شمسی در زمینی به مساحت 4/3774 متر مربع در بهترین نقطه شهر هامبورگ واقع در کنار دریای (استر) توسط حجة الاسلام محمد محققی نماینده مرحوم آیت الله العظمی بروجردی و با حضور انبوهی از مسلمانان و بزرگان شهر و متشرفان آلمانی برپا گردید.


(همان ، ص 214 و 215). از سال 1344 شمسی دانشگاه کلن آلمان مرکزی به نام مرکز تحقیقات علوم و عقاید شیعی دایر گردید که تا کنون بیش از 8000 جلد از کتب شیعی اعم از فقهی ، اصولی ، کلامی ، رجالی ، فلسفی ، تاریخی ، ادبی و غیره در آن جمع آوری شده است.


از سال 1347 توجه خاصی نسبت به عقاید شیعه در آلمان پدید آمده و در مدت کوتاهی کتابها و مقالات فراوانی از دانشمندان آلمان چون پرفسور (اروین گرف) انتشار یافته است (رجوع شود به مقاله‌ی آقای دکتر فلاطوری تحت عنوان تحقیق عقاید و علوم شیعی در یادنامه علامه امینی ، ص 445) هر ساله مراسم عاشورا در مرکز اسلامی هامبورگ با شرکت عده کثیری تا دو هزار نفر برگزار می گردد. تعداد مسلمانان شیعه و سنی در شهر هامبورگ مابین 80000 تا 100000 نفر و در کل آلمان تا دو و نیم میلیون نفر است. پس از گذشت سالها قبل از انقلاب اسلامی و بعد از آن.


عده کثیری فقط به عشق امام حسین و اهل بیت. شاید فقط در روز تاسوعا و عاشورا درمرکز اسلامی اغلب مراسم با سخنرانی و در آخر عزاداری و سینه زنی برگزار می گردد. و کمتر با خرافات آمیخته است. البته در طبقه زیرین مسجد هر ساله در دهه اول محرم خواهران و برادران مسلمان پاکستانی که تعدادشان شاید به دویست نفر می رسد با شمایل و شبیه سازی عزاداری می کنند. که بیشتر سنتی و کمتر تاریخی است. در هامبورگ مراسم عاشورا همچنان زنده است.


........................................................................................................


عاشورا در انگلستان :


درانگلستان حسینیه ایست به نام امام حسین (ع) زیرنظر آقای سید مکی که بیشتر گردآورندگان آن ایرانی و غرب هستند ، بسیاری از برادران انگلیسی مشتاق شرکت و حضور در این حسینیه هستند ، اما به علت عدم آشنایی با زبان عربی و فارسی این کار برایشان دشوار است. در این حسینیه جمعی درصدد راه اندازی مجله ای  شیعی برای انگلیسیها هستند تا نیازهای معنوی آنان را برآورده سازد.


 


مؤسسه اسلامی لندن و اندیشه های سیاسی عاشورا :


مرحوم دکتر کلیم صدیقی رئیس پارلمان مسلمانان انگلیس با الهام از قیام عاشورا می گوید :


در نزد اهل تشیع ، نخستین گام مؤثر در جهت صحیح در همان اوایل تاریخ آنان برداشته شد و در قالب رد و نفی هرگونه سازشی با نظامهای موجود متجلی گردید و ریشه های آن به رد حاکمیت یزید از سوی امام حسین (ع) و متعاقب آن شهادت ایشان در کربلا برمی گردد. دکتر کلیم صدیقی می گوید : باید اذعان کرد که در میان اهل تسنن این مرحله اصلاحی هنوز آغاز نشده است. اندیشه سیاسی در میان اکثریت اهل تسنن همچنان در جاده های انحرافی سردرگم است (نهضتهای اسلامی و انقلاب اسلامی ایران ، ص 131.)


..............................................................................................................


«عاشورا در کانادا» :


کانادا کشور پهناوری است در شمال امریکای شمالی از شمال به اقیانوس منجمد شمالی ، از مشرق به اقیانوس اطلس و از غرب به اقیانوس کبیر محدود می شود. جمعیت ان بیش از 23 میلیون نفر و مرتب از بومیان و مهاجران است. پایتخت کانادا (اوتاوا) و شهرهای دیگر آن (مونترال) ، (تورنتو) ، (کبک) است که هر ساله مراسم عاشورا را توسط شیعیان در آنها برپا می شود.


«برگزاری عاشورا در کانادا» :


نظر به اینکه کانادا کشوری مهاجر پذیر می باشد ، تعداد زیادی مهاجر از کشورهای مختلف دنیا در این کشور زندگی می کنند. این مهاجران بااستفاده از ویژگی چند فرهنگی بودن (Multi – Cultura Lism) کانادا می توانند در حفظ و شناساندن فرهنگ بومی خویش فعالیت داشته باشند. هرچند که آمار دقیقی از شیعیان مقیم کانادا منتشر شده است ولی با درنظر گرفتن اینکه تعداد مسلمانان بنابر آمار رسمی دولت کانادا نزدیک به سیصد هزارنفر ذکر شده است. می توان گفت قریب به یک سوم این تعداد شیعه هستند که تعداد قابل توجهی را تشکیل می دهند. با توجه به حضور این تعداد قابل توجه از مهاجران شیعه که از کشورهای گوناگون به کانادا آمده اند فرهنگ شیعی نیز درکانادا جایگاه خود را داراست و شیعیان نیز می توانند از امکاناتی که در این راستا وجود دارد. استفاده نمایند و به انجام فعالیتهای فرهنگی در چارچوب فرهنگ مذهبی خویش بپردازند هرچند که از جایگاه مستقلی در کانادا برخوردار نیستند و این نیز دلایل مختلفی دارد که بایستی مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد برگزاری مراسم دهه محرم و عاشورا از جمله نمودهای فرهنگی ویژه شیعه است که در کانادا از سوی شیعیان انجام می پذیرد.


مراسم مختلف مذهبی مربوط به محرم در کانادا و در شهرهای مختلف هر ساله در روزهای دهه آغازین ماه محرم درکانادا و در شهرهای مختلف هر ساله در روزهای دهه آغازین ماه محرم و سوگواری حضرت سیدالشهدا(ع) برگزار می گردد. با توجه به پراکندگی شیعیان در شهرهای مختلف و وجود سازمانهای شیعی گوناگون مبتنی بر ملیتهای مختلف که هر یک ویژگیهای فرهنگی کشور محل تولد خویش را نیز دارا هستند مراسم مذهبی عاشورا که توسط این گروهها در شهرهای کانادا برگزار می شود نیز بر اساس آداب و سنن خاص کشورهای مبدأ مهاجران انجام می گیرد و به عبارت دیگر ، هر گروه شیعه بر اساس آداب و سنن مرسوم مناسبتهای مذهبی در کشور خویش به برگزاری مراسم مذهبی درکانادا نیز مبادرت می ورزد. البته شکل کلی و عمومی مراسمی که به شیوه مشترک میان شیعیان با ملیتهای مختلف انجام می گیرد با توجه به مقتضیات محیط ، برخی ویژگیهای خاص خود را نیز دارد.


برجسته ترین ویژگی مراسم عزاداری مشترک در میان جامعه شیعیان کانادا برگزاری مجالس سخنرانی است به عبارت دیگر شیعیان با دعوت از روحانیون از کشورهای مختلف مانند عراق ، لبنان ، هند ، پاکستان و ایران در ایام سوگواری از سخنان آنها استفاده می کنند و محتوای این سخنرانی ها نیز کمتر حالت احساساتی کشورهای شیعی را دارد بلکه سعی بر این است که در این محافل بیشتر به وجه تاریخی و علمی مسئله عاشورا و درسهای تاریخی آن پرداخته شود. البته قابل توجه است که در مراسم عاشورا در کانادا شیوه مرسوم عزاداری شیعیان یعنی سینه زنی و نوحه خوانی نیز انجام می گیرد که همان طور که ذکر شد به تناسب ملیت برگزار کنندگان مراسم ، از شیوه های عزاداری مرسوم هر کشور استفاده میگردد. البته اغلب این مراسم از شیوه های عزاداری مرسوم هر کشور استفاده می گردد.


البته اغلب این مراسم سوگواری در مکانهای سرپوشیده و مراکز تجمع شیعیان مانند حسینیه های مختلف برگزار می شود و نمود بیرونی و راه اندازی دستجات عزاداری ندارد.


اخیراً برخی شیعیان در بعضی از شهرهای کانادا برای مطرح ساختن شیعه به عنوان یک جامعه ملموس درکانادا اقدام به برگزاری راهپیمایی به صورت دسته های عزاداری در خیابانهای شهرهای این کشور نموده اند که در این رابطه می توان به انجام مراسم سینه زنی و زنجیرزنی توسط یکی از گروههای شیعه به نام (Research Centre AAl Mohammed) در تورنتوطی چند سال اخیر اشاره نمود که برای اولین بار در سال 1993 در مطبوعات کانادا نیز منعکس گردید.


در برگزاری این مراسم ، شیعیان به صورت کاملاً سنتی به عزاداری عاشورا می پردازند.


یکی دیگر از ابتکاراتی که در راستای بزرگداشت قیام حسینی در کانادا انجام شده است ، تهیه و نصب پوسترهایی در معرفی امام حسین (ع) و قیام عاشورا در وسایط نقلیه عمومی شهر تورنتو که در سال گذشته به وسیله یکی از گروههای شیعه درتورنتو انجام پذیرفت. در شهر اتاوا نیز در دو سال اخیر با برنامه ریزی شیعیان پاکستانی مراسمی به نام (Hissain Day) درمسجد اهل تسنن اتاوا برگزار میگردد. که در آن با دعوت از اساتید دانشگاهی کانادا و ایالات متحده به بررسی قیام عاشورا می پردازند. در دیگر شهرهای کانادا نیز گروههای مختلف شیعه مراسم عزاداری عاشورا را برگزار می کنند که در همه آنها روحانیون به سخنرانی و موعظه و بررسی قیام عاشورا می پردازند و مراسم نوحه خوانی به زبانهای مختلف انجام می شود. گفتنی است که شیعیان در شهرهای مختلف کانادا با اجاره یا خرید اماکنی اقدام به راه اندازی مسجد ، حسینیه و یا انجمنهای شیعی نموده اند که عمده ترین آنها مجمع اهل بیت امریکای شمالی است که در شهر تورنتو قرار دارد و می کوشد تا گروههای مختلف شیعه را در کانادا تحت پوشش قرار دهد. بزرگترین مجسد شیعیان نیز در شهر تورنتور قرار دارد و به نام مسجد شیعیان جعفری تورنتو معروف است.


نظرات 1 + ارسال نظر
علیزاده چهارشنبه 8 دی‌ماه سال 1389 ساعت 04:21 ب.ظ

اصلا نمی دونستم که آلمانی ها هم عزاداری دارند

من هم اولش باور نداشتم اما واقعیت داره

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد