عاشورا در جنوبمردم شهرهای جنوبی کشورمان هم همیشه آیین و مراسم مخصوص خودشان را داشتهاند. مخصوصا در روزهای محرم و عزاداری که با شور و هیجان خاصی بر سر و سینه میزنند و برای شهادت امام سومشان سوگواری میکنند. در بسیاری از مناطق جنوبی کشور، مخصوصا مناطق عرب نشین، مراسم عزاداری با دستههای بزرگی از مردان که به صورت دایرهوار دور هم میایستند و سینه میزنند برگزار میشود. حرکت مواج، یکدست و آرام جمعیتی که سینه و زنجیر میزنند و بخشهایی از سوگواره مداح را تکرار میکند، یکی از زیباترین و در عین حال متاثرکنندهترین تصاویری است که مردم عزادار جنوب خلق میکنند.
تغییر چهره خرمشهر
خرمشهر را کربلای ایران میدانند و داستانها و وقایعی که بر این شهر و مردمش رفته حال و هوای عاشورایی دارد. این شهر از زمانهای بسیار دور هم به دلیل داشتن حسینیههای بسیار، به نجف ثانی مشهور بوده است. در روزهای محرم، دستههای گوناگون با زبانها و فرهنگهای متفاوت در خرمشهر عزاداری میکنند. هیاتهای کردها، لرها، بوشهریها، آذربایجانیها و عشایر عرب، هر کدام به شیوه و روشهای خاص خودشان عزاداری میکنند که همین مساله چهره شهر را در روز عاشورا بسیار متفاوت و متنوع میکند.
سوگ شهادت در شلمچه
شلمچه هم که شهادتگاه 30 هزار شهید زمان جنگ تحمیلی است، روزهای عزاداری حسینی، شاهد حضور دستههای بزرگی از زائران و کاروانهای عزاداری است که برای سوگواری به شلمچه میروند، زیارت عاشورا میخوانند و بر سر و سینه میزنند.
تعزیه با لهجه محلی
مردم شمال کشور هم آیینهای خاصی برای عزاداری محرم دارند. در گیلان هم مثل بسیاری از نقاط کشور تعزیه خوانی در روزهای سوگواری امام حسین(ع) برگزار میشود، اما نکته جالب اینجاست که در شهرهای مختلف استان گیلان، مخصوصا در روستاها، 2 ماه آخر تابستان که فصل پایان کار و فعالیتهای زراعی است، زمان اوج گرفتن تعزیهخوانی است. گیلانیها این تعزیهها را به زبان گیلکی و گاهی ترکی اجرا میکنند. اجرای تعزیه به زبان محلی، مردمی را که برای تماشا آمدهاند بیش از پیش تحت تاثیر قرار میدهد.
یک مراسم متفاوتدر استان مازندران مراسم «کرپ زنی» متفاوت با سایر نقاط کشور است. «کرپ» تکهای چوب تراشیده شده است که در کف دست قرار میگیرد. در مراسم کرپ زنی، شخصی که این وظیفه را بر عهده دارد، یک جفت «کرپ» را در دست میگیرد و هماهنگ با آهنگ نوحهای که خوانده میشود، آنها را به هم میکوبد. در مازندران این شیوه به هم کوبیدن کرپهاست که آن را با کرپ زنی در دیگر شهرهای کشور متفاوت کرده است.
خیلی از مردم ترکمن هم 10 روز اول محرم را روزه میگیرند، چرا که معتقدند با روزه گرفتن میتوانند تشنگی و گرسنگی امام حسین(ع) و یارانش را احساس کنند. ترکمنها در روز عاشورا و تاسوعا در مسجدها جمع میشوند و اطعام نیازمندان یکی از توجهات ویژهای است که فراموشش نمیکنند. «قتلمه» هم نان ویژهای است که ترکمنهای شمال خراسان در روزهای محرم میپزند و در میان عزاداران امام حسین(ع) پخش میکنند.